پیش همایش تربیت انقلابی 1400
با حضور دکتر سید محمد حسینی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید نقی موسوی معاون آموزشی و پژوهشی دفتر نهاد مقام معظم رهبری در سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان

به گزارش واحد پژوهش دانشگاه فرهنگیان استان سمنان سومین و آخرین نشست تخصصی مربوط به پیش همایش تربیت انقلابی 1400با موضوع نقشه مهندسی فرهنگی کشور و تربیت انقلابی باحضور دکتر حسینی ، وزیرپیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید نقی موسوی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا کهساری ،رئیس دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای استان سمنان و جناب آقای محمد دستورانی ،مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان به صورت ترکیبی(حضوری و برخط ) در تاریخ 29/10/99 در دانشگاه فرهنگیان استان سمنان برگزارشد.

در این نشست بعد از  تلاوت آیات قرآن کریم و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، ابتدا حجت الاسلام  و المسلمین دکتر عبداللهی نماینده محترم دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان سمنان با سپاس از شرکت کنندگان و به ویژه سخنرانان گرامی ضمن خیر مقدم مطالبی در خصوص مقام حضرت زهرا (س) و ایام فاطمیه ، حرکت فاطمی و خانه نشین نشدن حضرت فاطمه (س) و اینکه ایام فاطمیه ایام ویژه مکتب تشیع است و انقلاب اسلامی بر اساس مکتب تشیع بنا شده است بیان نمودند.

سپس دکتر کریم رئیس محترم مدیریت امور پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان سمنان، نیز با عرض خیر مقدم و سپاس از همه شرکت کنندگان به ویژه دکتر حسینی از حضور و حمایتشان قدردانی نمودند. سپس با اشاره به موضوع پیش همایش به نقش تربیت معلم با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری و اهمیت دانشگاه فرهنگیان اظهار نمودند که آنچه که دانشگاه فرهنگیان را از سایر دانشگاه ها جدا می کند تربیت معلم تراز جمهوری اسلامی در محیطی فرهنگی است. همچنین داشتن برنامه و نقشه راه را از الزامات این کار دانستند.

سپس جناب آقای محمد دستورانی، مدیر کل آموزش و پرورش استان سمنان به عنوان یکی از سخنرانان این نشست ضمن عرض خوش آمد محضر همه میهمانان، در سخنان خود اشاره نمودند نقشه فرهنگی مبتنی بر سند تحول الزاماتی دارد ودر سند تحول به ساحت اعتقادی و انقلابی به عنوان چتر سایر ساحت ها اشاره نمودند.و اضافه کردند برای اینکه نقشه مهندسی فرهنگی کشور و تربیت انقلابی محقق شود در گام اول باید در سطح ملی اقداماتی صورت گیرد. تقسیم کار ملی برای اجرای این دو سند مهم بسیار با اهمیت است. مجلس می تواند وظایف دستگاه های مختلف را به صورت قانونی تصویب و ابلاغ کند. در غیر این صورت فقط این سند روخوانی می شود. برای اجرایی شدن لازم است مورد ارزشیابی و پایش نیز قرار گیرد.

دومین کار تصویب قوانین خاص است. با قوانین عام اگر قرار باشد آموزش و پرورش اداره شود به نیازها نخواهیم رسید.در سند تحول بنیادین به سه کلید واژه تحول، کیفیت و عدالت می رسیم.. برنامه درسی ملی را معلمینی که در دانشگاه فرهنگیان هستند باید اجرا کنند.

محوراساسی  در بیانیه گام دوم: با عبور از چهل سال تجربه کم کردن فاصله واقعیت ها با باید هاست. باید با برنامه و اقدام و عمل بصورت دستاوردمحور عمل کنیم. اگر این فاصله پر نشود اتفاقی نخواهد افتاد.

در سیلابس درسی، رشته های تعریف شده، هیات علمی، گزینش دانشجو، در بودجه، در فضا، در محیط یادگیری، در امکانات و منابع باید این فاصله کم شود و تجدید نظر شود.

باید معلمی تربیت شود که بتواند تحول آفرین باشد. دوم اشتیاق به کار داشته باشد نه  به دنبال ضرورت امنیت شغلی. ویژگی سوم انضباط است. که نظم در امور که امام علی تاکید داشتند در آنها وجود داشته باشد. معلمین باید مجری بسته های اجرایی تحولی آموزش و پرورش در کشور باشند.

امروز با انواع مدرسه ها مانند مدرسه خوانا (مدرسه ای که مهارت های زبانی چهارگانه در کنار ادب و جرات مندی داشته باشد)، مدارس مجازی ،مدرسه کانون تربیتی محله مواجهیم. بنابر این معلمین باید این مهارت ها را داشته باشند. زیرا تصفیه آب ها در سرچشمه بهتر از تصفیه در اقیانوس هاست. و همه این ها پیش نیاز نقشه مهندسی فرهنگی کشورند.

سپس جناب آقای کهساری ضمن تسلیت ایام فاطمیه و سوگواری شهادت حضرت زهرا (س) و اشاره به آن حضرت به عنوان بزرگ معلم جامعه بشری در آغاز سخنان خود ت بیان کردند که تربیت انقلابی جدای از تربیت دینی نیست. در سطح جامع بشری انقلاب فراوان است اما هر انقلابی ارزشمند نیست. اگر تربیت انقلابی مبتنی بر آموزه های دینی باشد ارزشمند است. سپس به اهمیت دانشگاه فرهنگیان اشاره کردند. در آموزش و پرورش افکار و اندیشه ها و روح پاک دانش آموز در اختیار معلم است پس بسیار مهم است که فکر این دانش آموز را چگونه بسازیم. ساخت انسان و فکر آن به منزله ساخت یک جامعه است همانطور که انحراف آن منجر به انحراف جامعه می شود. کار دانشگاه فرهنگیان بسیار مهم است زیرا دانش آموخته دانشگاه فرهنگیان با شغل تضمین شده معلم می شود برخلاف سایر دانشگاه ها که ممکن است فارغ التحصیلان یک رشته در همان رشته مشغول به کار نشوند. آنچه در دانشگاه فرهنگیان تربیت می کنیم در آینده به خودمان بر می گردد به عنوان معلم فرزندان و آیندگان مان.

در ادامه با اشاره به آیه قرآن تاکید کردند استاد و معلم آنچه را که می گوید باید از یک مصدر معتبر باشد. رمز جاودانگی قرآن در همین است. وقتی منابع ما منابع خوبی شد و با توسل و نیت صادق آموزش بدهیم قرآن کریم تجلی یافته است. معلم هم باید متواضع باشد. قرآن از نزد خدا آمده اما هیچگاه پیامبر اکرم فوق دریافت مردم سخن نگفته اند. آنچه که خدا فرستاد د ر حد فهم مردم است. احسن الحدیث ضمن خوب گفتن، جدید می گوید. که معلمان باید نوآوری و خلاقیت داشته باشند تا هدف را به نحو احسن به انجام برسانیم. یک معلم خوب باید از همه این ها بهره مند باشد.

سپس دکتر  سیدمحمد حسینی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن ابراز خرسندی از برنامه حاضر بیان کردند که ائمه همیشه الگوی ما بودند که یکی از جنبه های آنها بخش تربیتی آنان است. در ادامه با اشاره به این که به نقشه فرهنگی از سال 86 تا 91 در شورای انقلاب فرهنگی پرداخته شد و در سال 92 ابلاغ شد. افزودند در نقشه فرهنگی به بحث آموزشی و تعلیم و تربیت هم پرداخته شده است. مهم ترین معجزه پیامبر تربیت انسان ها بود.

یکی از اقشاری که می توانند سند نقشه مهندسی فرهنگی را عمل کنند معلمان هستند. در این سند و نقشه تعریف فرهنگ بیان شده. نظام واره ای از عقاید و باورهای اساسی (که بخشی از آن در مدارس شکل می گیرد). ارزش ها آداب و الگوهای رفتاری (که در دوران نوجوانی و کودکی شکل می گیرد).

اخلاق و معنویت البته با دستور و فرمان به دست نمی آید. و نیاز به کار و زحمت دارد. پس حکومت ها نمی توانند با قدرت قاهره اخلاق را حاکم کنند اما اولا خود باید منش و رفتار اخلاق و معنوی داشته باشیم. دوم زمینه را برای رواج آن فراهم کنیم و با نهاد های مختلف مشارکت کنیم تا با ضد ارزش ها بستیزیم. و خلاصه اجازه ندهیم که جهنمی ها ما را با فریب جهنمی کنند. پس ما باید با کارهای فرهنگی مردم را به سمت درست هدایت کنیم. مصنوعات و محصولات فرهنگی در بحث فرهنگ وجود داد که ادارکات و افکار را شکل می دهد و جهت می دهد.

بعضیا می گویند فرهنگ را نمی شود مدیریت کرد اما بر اساس نقشه فرهنگی ، فرهنگ به صورت تدریجی و مستمر قابل تغییر است و صبر و حوصله می خواهد و تحول پذیر است و جهت دهنده است و مدیریت پذیر ، اکتسابی است و انقادپذیر است. برای نمونه یک نفر با چهل جلسه تفسیر قرآن نیرو برای داعش تربیت کرده است. پس ما می توانیم تأثیر گذار باشیم.

مبحث دیگر ولایت هست که از عناصر ریشه ای فرهنگی و اجتماعی انقلاب است. مهندسی فرهنگی یعنی آسیب شناسی و ارائه راهکار و تقسیم کار در نهاد های مختلف. بیشترین بار مسئولیت بر عهده آموزش و پرورش است. اصل دین مداری، اصل فرهنگ محوری، اصل عدالت  و ... جزو این نقشه است.

در بیانیه گام دوم هم به دستاوردها اشاره شده هم در توصیه ها که بدین معنی است که هنوز این راه ادامه دارد.

برای 13 هدف نقشه مهندسی فرهنگی13 راهبرد کلان در نظر گرفته شده است.

نهادینه سازی فرهنگ ، تمسک به قرآن و عترت،سبک زندگی، نظم و انضباط و قانون گرایی،ارتقای اخلاق، طراحی و استقرار الگوی اسلامی و فرهنگ کار، اطلاعات و ارتباطات رسانه ای و ...

وظیفه ای که بر عهده دانشگاه فرهنگیان است تدوین سند ملی کودک و نوجوان مبتنی بر معارف اسلامی است. که بر مبنای ارتقای نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیر رسمی کودکان به منظور تربیت کودک سالم،صالح، خودشکوفا، متناسب با نیازها، مومن و  انقلابی است. بازنگری و بازتولید برنامه ها و محتواهای علمی و آموزشی برای درونی سازی و تعمیق تربیت اسلامی کودک، ترویج ساده زیستی،کار جمعی، پرداختن به موضوعات اولویت دار،(معارف و تاریخ و سیره پیامبر، انتظار و مهدویت) باید صورت گیرد.

سوال: آینده مهندسی فرهنگی کشور را چطور می بینید؟

در سال 92 که نقشه ابلاغ و نهایی شد. قرار شد ستادی تشکیل بشود به نام ستاد راهبری اجرای نقشه فرهنگی کشور. و بحث شد که وظیفه بر عهده چه کسی باشد. اجرا در دولت یازدهم بود ولی هنوز مشخص نشده که کدام بخش آن را اجرا کند. در اجرای آن کم لطفی شده. جلساتی تشکیل شد اما کرونا موجب شد که به وقفه بیفتد و پیگیری نشده است. به هر صورت اجرایی نشده و در استان ها ستاد متناظر با ستاد کشور شکل نگرفته است.

در ادامه دکتر سید نقی موسوی، معاون آموزشی و پژوهشی دفتر نهاد مقام معظم رهبری در سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان،در سخنان خود به  سه رویکرد اشاره کردند.اول به انقلاب به مثابه یک پدیده تاریخی نگاه کنیم. ارزش های فرهنگی آن را زیر و زبر کنیم. اما در مقطعی از تاریخ ایران. در این صورت تربیت انقلابی یعنی جستجو در مورد زوایای مفهومی همان چیزی  که سال 57 و بعد از آن رخ داده .

رویکرد دوم انقلاب جمهوری اسلامی است. انقلاب اسلامی روحی در کالبد جمهوری اسلامی است. در این رویکرد تربیت انقلابی یعنی تربیت در جمهوری اسلامی ایران و همه اقتضای فلسفی آن نیز در همین راستا خواهد بود.

به نظر ایشان این دو رویکرد پذیرفتنی نیست چون رویکرد اول به لحاظ هستی شناسی صرفا یک امر تاریخی نبوده و اضلاع فرازمانی و فرامکانی داشته. رویکرد دوم قابل نقد است . ممکن است این دو از هم فاصله بگیرند.

رویکرد سوم انقلاب اسلامی به مثابه یک گفتمان انقلابی. فراتر از پدیده تاریخی و فراتر از قالب حکومتی. گفتمان انقلابی در صحیفه نور قابل جستجو است. گفتمان انقلاب اسلام دال یا دوال مرکزی دارد. باید دقت کنیم وقتی از تربیت انقلابی صحبت می کنیم ببینیم تربیت انقلابی به چه معناست. نکته دوم خود عمل انقلابی یعنی چه؟ تربیت انقلابی مبتنی بر نوعی هستی شناسی اجتماعی است که در گفتمان انقلاب اسلامی منعکس شده که مبتنی بر توحید است. در دیدگاه امام خمینی اسلام یعنی توحید. در این تفسیر انسان موحد نسبت به محیط اطراف خود مسئول  و کنشگر است و نسبت به ساختار سیاسی و سازو کارهای اجتماعی متنقد است و به سمت اصلاحگری پیش می رود. و نسبت به جامعه و آینده خود و سایرین مسئول است.

تربیت انقلابی هم باید بر بخش توحید تمرکز کند و هم بر نفی طاغوت ها  و هم اثبات الله.

در پایان ایشان فرمودند اگر از تربیت انقلابی صحبت می کنیم از دال مرکزی آن صحبت کنیم مبتنی بر شیطان  درون، و شیطان بیرون  و شیطان بین المللی . باید انتقاد کرد و راه اصلاح را در پیش گرفت.

در این پیش همایش نزدیک به  400 نفر علاوه بر همکاران و دانشجو معلمان پردیس های استان سمنان از استان های البرز ، گیلان ، مازندران ،اصفهان، قم ،گلستان ، همدان ، هرمزگان ، اردبیل ، فارس ، تهران ، کرمانشاه ، آذربایجان غربی ، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و ایلام به صورت برخط حضور داشتند .